Een flinke wandeling vandaag

.comVanmorgen haalde ik als ontbijt eerst even mijn vruchtensapje op de Mahane Yehudamarkt. De dame die mij altijd hielp herkende mij nog van vorige jaren. Ze vroeg gelijk hoe het was en wanneer ik weer aangekomen was (en niet qua kilo's al zou dat ook nog kunnen). Daarna deed ik nog een wandelng door 'modern' Jeruzalem.
Ik bezocht de ethiopische kerk en de kerk in Russian Compound, een Russisch orthodoxe kerk. Ik liep door de regen, dat wel.

Vervolgens liep ik door tot Mea She'arim; een wijk buiten de oude stad waar enkel ultraorthodoxe joden wonen. Tot eind vorige eeuw was deze wijk zelfs vanaf 's avonds met poorten afgesloten. Het is een gesloten gemeenschap die zo min mogelijk met de rest van de wereld te maken wil hebben en draait volledig zelfstandig. Ze leven volgens oude oost Europese joodse wetten en respecteren daarmee het land Israël en hun wet niet. Ze weigeren belasting te betalen. De kledij die men draagt is typisch orthodox joods, alles zwart wit. Ze verwachten van de mensen die door de straten lopen dat deze ook gepast gekleed gaan. Overal hangen borden met de kledingregels, mey name voor vrouwen. De meeste joden werken niet, maar studeren enkel de Thora, Misjna en Talmoed. 

Telkens weer wanneer ik hier loopt verbaast me hoe een enorme vieze bende het eigenlijk is vergeleken met de rest van de stad. Het is allemaal ouwe sannie, vervallen zooi en overal ligt afval. Ze hebben een hekel aan toeristen die foto's maken dus ik probeer het zo stiekem mogelijk te doen. Uiteraard ben ik de enige die in spijkerbroek loop. Om zo min mogelijk op te vallen zet ik ook mijn zwarte keppeltje op. 
Opeens spreekt er een man mij aan, die qua formaat aan de forse kant is. Ik zou er 3 x in passen. Hij vroeg mij om geld omdat zijn vrouw en 7 kinderen geen eten hadden. Ik dacht iets, maar ik slikte het in en liep door. 
Om 13:00 gaan de scholen uit. Voor de kinderen en de mannen. Die zitten in de sjoels Thora te studeren. Een drukte van belang.
Wat me opvalt en wat ik nog nooit eerder heb gezien is dat joodse vrouwen en jonge meisjes in burka's rondlopen. Ik dacht dat enkel sommige moslimvrouwen dat deden, maar niet dus. 

Buiten de straatjes van Mea She'arim voel ik me toch wat minder bekeken en kan ik me wat vrijer bewegen. Ik loop door tot het Kidrondal / Dal van Josafat, onderaan de olijfberg. Eerst bezoek ik het graf van Maria, daarna de hof van Getsemane, met zijn kerk van alle naties. Ik was zo versleten van al het lopen, dat ik in die kerk in slaap gevallen ben. Ik heb er wel een uur liggen tukken. Ik voelde me net zo'n discipel. Die konden vroeger ook al niet wakker blijven in die olijventuin. Zou het aan de lucht liggen? 

Na mijn dutje klauter ik terug de berg op. Naar mijn idee een van de stijlste hellingen om van die kant in de oude stad te komen. Ik besluit wanneer ik boven ben even uit de rusten in de tuin van de st. Annakerk. Deze kerk is gebouwd op de plaats waar Anna, de moeder van Maria geboren is. Tevens is naast de kerk het badwater van Bethesda. Bethesda staat vooral bekend om het verhaal van Johannes 5, waar Jezus op Sjabbat een lamme man genas. Archeologisch klopt dit aanzienlijk. Bethesda word ook omschreven als badwater met 5 zuilen en die kun je nog steeds zien. 

Na veel gelezen te hebben over de geschiedenis van Jeruzalem begin ik nu na 5 reizen een beetje te begrijpen hoe het een en ander in elkaar steekt. Met name wie wanneer Jeruzalem veroverd en/of vernietigd heeft. Zo zijn er ook genoeg archeologische opgravingen die dateren uit de tijd dat Jeruzalem Aelia Capitolina heette, of de Romeinse tijd, of van de kruisvaarderstijd, of de Ottomaanse tijd en het bewind van Sultan Suleyman. Zo zijn er van al die tijden opgravingen, is laag over laag heen gebouwd en liggen de meeste opgravingen zeker 10 meter onder het huidige straatniveau.

Iemand stelde via de mail mij de vraag of Jezus echt de Via Dolorosa heeft gelopen. Dat is een kort antwoord: Nee!. Maar dat is natuurlijk wat simpel door de bocht. De Via Dolorosa is in de jaren 1800 in het leven geroepen door een aantal monniken. Inmiddels wordt er elke vrijdagmiddag een processie gelopen van vele gelovigen bij elkaar. Sommigen dragen zelf ook een houten kruis mee. De Via Dolorosa, of de exacte lijdensweg van Jezus is na alle verwoestingen en wederopbouw niet meer te achterhalen. Wel zijn er meer archeologische vondsten gedaan die lijken te duiden op bijvoorbeeld het paleis van de hogepriester Kajafas. (Dat zal ik morgen proberen te bezoeken). Ook zijn er vondsten gedaan waar de verblijfplaats van Pontius Pilatus was en waar Jezus veroordeeld is. Dit is wel aan de huidige Via Dolorosa maar wel 10 meter onder de grond. Vorig jaar heb ik dit uitgebreid beschreven en met foto's er bij. Wie dit graag wil weten/zien, even terug scrollen op Facebook naar mijn reis van 2015.
Een andere vraag per mail die ik kreeg was hoe lang die weg was, die Jezus af moest leggen. De huidige Via Dolorosa is ongeveer 600 meter lang, echter kijkend naar de opgravingen en archeologische vondsten die er bekend van zijn, schat ik die weg vroeger veel langer en pittiger in. Zowiezo van de olijfberg, door het Kidrondal, naar de berg Sion, weer terug naar de (nu oude) stad. Als ik dat nu zou afleggen ben ik bekaf en heb ik zweet in iedere spleet!  Hoe lang die dan echt was? Dat zullen we wellicht nooit weten.

Zoals wellicht bekend heeft Jezus samen met Barabas in de gevangenis gezeten. Nu is er een gevangenis gevonden die bij het gebouw bij Pontius Pilatus hoorde en een gevangenis die bij het paleis van hogepriester Kajafas hoorde. Men gaat er vanuit dat 
het de eerste is. Uiteraard ligt deze gevangenis diep onder het huidige straatniveau.

In de avond wandel ik door de nieuwe stad, naar de klaagmuur, waar ik even geniet van de rust. In en om de stad is iedereen alles aan het klaar maken voor het Israel Light Festival wat morgen begint. Er wordt druk gebouwd en van alles getest.