Een terugblik op de reis naar Bulgarije...

Bulgarije was voor ons even acclimatiseren bij aankomst en wennen aan de grote vuile rot bende waar we in terecht kwamen. Afval dumpen, hoe dan ook en waar dan ook, is volledig maatschappelijk geaccepteerd. De wegen in Bulgarije zijn ook meer slecht dan goed. Je moet dan ook goed oppassen dat je je huurauto niet binnen 10 minuten ‘total los’ rijdt in een van de vele putten en hobbels in de weg. Soms rijdt je op wegen waar je van denkt, dat ze aan de weg bezig zijn, maar dit is dan niet het geval. Het is zoals het is. Afijn, het is niet zoals thuis. Maar de natuur,die is er prachtig! Ik zal eens beschrijven wat ons zoal is opgevallen in de afgelopen twee weken. Een verhaal vol avonturen! Zoek je informatie over de toeristische attracties van Bulgarije? Scroll dan even verder naar beneden.

We spraken diverse Bulgaren, (wat uniek is, want Bulgaren zijn zo vriendelijk niet, los van het feit dat ze amper Engels spreken). Een van hen vertelde dat Bulgaren aartslui zijn. Dat was al op te merken. Ook kreeg ik de opmerking minder vrolijk te zijn. Een lach op het gezicht of knikje naar een ander, betekent dat je iets van hen wil, of dat je seks wil. En dan is het al zo ingewikkeld, omdat ja knikken nee betekent en vice versa. Stel je voor dat er na jouw prachtige glimlach een rare vraag gesteld wordt en je knikt wanhopig nee...! Zomaar aardig zijn zonder reden bestaat bij Bulgaren niet. Nou wil je ook niet altijd een lach van een Bulgaar want de meeste gebitten (of paar overgebleven tanden) hoef je ook niet te zien. Een tandarts valt hier niet in het zorgverzekeringspakket (want die is er namelijk niet). Tijdens ons gesprek zaten we in een spotgoedkope bus, welke €0,80 kost. Er wordt weinig tot niets onderhouden. Bouwen blijkt ook goedkoper dan afbreken. Zo worden er bijvoorbeeld prachtige hotels gebouwd, welke het neusje van de zalm zijn, voor de ‘time being’. Zonder onderhoud vervalt immers alles. Wij verbleven in diverse hotels die 2 a 3 jaar oud waren. Daar was helaas de achteruitgang al te merken. Een Bulgaarse schilder is een vakman die hier nauwelijks bestaat. Veel is verroest of afgebladderd. In het Spa gedeelte van het hotel deed de Jacuzzi het dit zomerseizoen(!) niet. Een heel seizoen kapotte of niet werkende faciliteiten zou voor ons ondenkbaar zijn. Of is de faciliteit ‘hebben’ zonder dat het werkt, al genoeg reden voor een extra ster op je hotel? De meeste toeristen zijn Roemenen, Russen, Polen en Israëliërs. Wellicht dat deze gewend zijn aan deze levensstandaard, want je hoort ze niet klagen en de recensies van hotels uit die landen zijn lovend. Oke, eerlijk gezegd, ons level ligt ook wel uitzonderlijk hoog. Die Bulgaren zijn hier ook net zo tevreden als dat wij zijn. Maar wellicht met minder gierende cortisol in het lijf.

Wanneer het gebouw steeds verder verpaupert, komt het uiteindelijk leeg te staan. Wellicht dat één van de vele Roma Zigeuners er nog zijn intrek in neemt. Gelukkig zijn er ook Bulgaren die werken. Die verdienen ongeveer 1100 leva per maand (ongeveer €550). Hier moeten ze dan wel 7 dagen per week voor werken. Dag in dag uit weer op de been van mei tot eind september. Een aantal gaan dan studeren, weer een ander werkt niet of heeft een ander baantje. Het is namelijk in de winter goed skiën in Bulgarije. Dat levert dan ook weer werk op.

Er gaat wel veel zwart. Minimaal de helft van het salaris is handje contantje, want belasting betalen hebben ze een hekel aan. Volgens de gemiddelde Bulgaar is het alleen maar voor die ‘corrupte mafiabende’ in de hoofdstad Sofia.

Het eten is van andere kwaliteit als dat we in Nederland gewend zijn. Gerechten van het ontbijt en de lunch worden gerecycled in het diner, bijvoorbeeld in de soep of een ander bij elkaar geraapt gerecht. Het buffet is bij start helaas al aan de lauwe kant, maar bij ieder buffet staat aan het eind een magnetron om je eten op te warmen. Wat een geweldige oplossing! Ps: de smaakpolitie heeft hier weinig stickers te plakken.

Bulgarije is (voor ons) goedkoop. De leva is ongeveer €0,50 waard, maar de hoogte van bedragen zijn vergelijkbaar als bij ons. Dit betekent dat je 2x zoveel kan uitgeven met hetzelfde geld. Als thuis iets 1 euro kost, is dat hier 1 leva. Genieten van goedkoop leven lukt heel goed met eten. Voor 15 tot 20 lev eet je met 2 man je buikje rond (letterlijk). Omgerekend is dat dan €7,50 tot €10. Houdt er wel rekening mee dat al het eten, of te vet, of te zout, of te zoet is. Kilo’s aankomen is hier een zekerheid. Light producten zijn hier volledig onbekend. In de toeristenplaatsen hebben ze dan nog cola zero voor de toeristen, maar that’s it! Een Bulgaar met een buik(je) is dan ook meer regel dan uitzondering.

Shoppen kan een succes zijn als je tevreden bent met mindere kwaliteit of nep producten. Zo koop je hele mooie uitziende fakeproducten voor weinig geld. Nike schoenen voor 20€ of kleding van welk bekend merk dan ook. Alles is nep en dat valt vaak meteen op. Bulgarije staat ook bekend om zijn nepproducten, met name de parfums. Als je met behulp van internet checkt hoe je kan ontdekken of het nep is, is dit echt speurwerk, maar de nieuwste parfum van Giorgio Armani voor €7,50 zegt toch al genoeg. Als tip van andere blogs, namen we genoeg bagageruimte om goed te kunnen shoppen en het mee terug te nemen, echter hebben we nog niet veel gekocht. De meeste producten en kleding is het ‘net niet’. De producten en kleding die wel aan onze eisen voldeden, van de echte merken, of bijv technische producten, zijn allemaal net zo duur als thuis. Dus dat loont niet.

Drugs is dan wel weer goedkoop. De wiet die hier verkocht wordt kost niet veel en overal kun je op de hoek van de straat lachgas ballonnetjes kopen voor een habbekrats. Tussen alle tentjes met neprommel staat de politie, die stond er bij en keek er naar. Misschien dat de politie ook lui is, dat kan. Maar ik begreep dat wanneer je een paar leva aan de politie toestopt, dat ze je beste vrienden zijn.

Contant betalen lukt overal, met kaart betalen lukt zelden. En als het kan geldt een toeslag, soms 2,50% van je pinbedrag. Met kaart betalen wordt overal ontmoedigd, omdat er op die manier zoveel mogelijk zwart kan, waarover je dan geen belasting moet betalen. De Bulgaarse burger probeert zich op deze manier te beschermen tegen de regering; een manier om toch rond te kunnen komen en te zorgen dat de ‘corrupte bende’ binnen de overheid minder gesponsord wordt. Als je naar Bulgarije gaat, neem dan genoeg contanten mee om deze vervolgens om te wisselen bij een change kantoortje. Het pinnen heeft ons op 1000 leva 63€ gekost.

De masseuse die mij behandelde voor omgerekend nog geen €25 per uur, vertelde dat Bulgarije veel overlast heeft van de Roma’s. Zakkenrollen is een beroep met status in hun gemeenschap en ze schijnen veelal te leven van criminaliteit en prostitutie (voor een prikkie). Ze wonen in krotjes waar je thuis de kippen nog niet in zou steken en worden overal uitgekotst. Ze kunnen dan ook niet veel anders dan op primitieve of oneerlijke manier aan hun eten te komen. Door deze Roma’s ga ik ook met minder kleding terug naar huis dan de heenreis. En je wordt beduveld waar je bijstaat. De wisseltruc met geld bij het afrekenen is een populaire. Maar daar kunnen de ‘gewone Bulgaren’ ook wat van. Benoem dus altijd het geldbriefje wat je geeft (I give you twenty lv) want anders wisselen ze snel briefjes om en houden ze bij het wisselgeld vol dat je maar een 10tje gaf.

Als je je onderweg soms afvraagt wat nou die op gestapelde oude autobanden langs de kant van de weg zijn? Nou, dat zijn hoerenstoeltjes! De klanten rijden langs op een autoweg en kunnen onderweg een Roma meisje oppikken. Soms wordt de boel ‘afgewerkt’ tussen de bossen. En de rest van de onderdelen van de oude auto? Die worden verzameld in de oudijzer fabriekjes van broerlief aan het einde van de straat. Dat is nog eens recyclen! Een goede kans dat jouw oude Opel of Golf daar tussen staat, want een versleten auto in Nederland kan met de Bulgaarse APK nog jaaaaaren mee!

Bulgarije is niet raar, maar gewoon heel bijzonder. Een conclusie is wel dat wij vies verwend zijn. Ze doen op een of andere manier ook hun best het beste uit zichzelf en de maatschappij te halen. Maar het is anders en op een lager level dan in Nederland. En iedereen rookt. Overal. Aan diverse mensen heb ik gevraagd of ze het begrip ‘Burn-out’ kennen maar niemand had er van gehoord. Een Bulgaar vertrouwt niemand tenzij het tegendeel bewezen is. Een Bulgaar vertrouwt de eigen maatschappij niet en de regering is corrupt. Schijnbaar pakken ze terug naar vroeger want de etalages staan vol met Hitler producten en andere nazi snuisterijen. Één van hen liet op het nationale nieuws zien wat er momenteel hier gebeurt. Dan denk ik aan een voorstadium van een Bulgaarse lente.

Het is niet allemaal kommer en kwel, maar ik zou dan ook de bijzondere opvallende avonturen benoemen. Een 3e keer Bulgarije sluit ik niet uit. Er is in 10 jaar tijd al veel veranderd, viel mij op. Verder is er heerlijk weer, prachtige natuur en de prachtige warm waterbronnen. De zon schijnt, het is er spotgoedkoop en je kan zo nog eens wat van die Bulgaren leren. Gewoon eens wat luier zijn!

Leuke tips om te doen tijdens vakantie Bulgarije:

Regio Varna:

• Balchik ; ook wel geschreven als Baltsjik, is een stadje in het Noorden van de Zwarte Zee tegen de Roemeense grens aan. In deze plek liet de Roemeense koningin Maria haar zomerhuis bouwen, welke nu te bezichtigen is. Er zijn prachtige tuinen en het complex is uitgestrekt tot aan de zeekant. Het park is bebost en heeft watervallen. Een prachtig stuk natuur met geschiedenis. Voor de inkom betaal je bij de eerste kassa 6 leva (voor bezoek paleiscomplex) en bij de tweede kassa 8 leva. (Voor de tuinen)

• Stranden bij Varna ; er zijn zeker enkele rustige stranden te vinden naast de drukke toeristenstranden. Sommige stranden zijn naaktstranden. Er zitten prachtige pareltjes tussen. De kust is behoorlijk bebost. Zo kun je op het strand genieten van watervalletjes uit de bergen, terwijl je onder de bomen in de schaduw kan liggen. Wel moet je alle rommel erbij wegdenken. Prullenbakken aan het strand zijn er niet en niemand die zijn rommel mee neemt. Het resultaat is een halve vuilnisbelt op het strand.

• Kamchiya ; een prachtig natuurgebied ten zuiden van Varna. Naast het lange 8 km strand zijn er veel bossen en kun je rivier de Kamchiya op met een bootje (10 leva per persoon). Erg leuk om te doen.

• Aladzha Monastry ; is een oud klooster in de rotsen. Een soort grotten dus. Het klooster is omgeven door Zlatni Pyasatsi National Park (bij Golden Sands/goudstrand) waar je door de bossen kunt wandelen. Het park is een oase van rust in de bossen.

• Varna ; is een stad die de moeite neemt om toeristen te trekken. Bij het toeristenbureau in het centrum, tegenover de kathedraal kun je een gratis reisgids krijgen van de stad. Hierin staan alle toeristische trekpleisters. Zo is er een route langs alle kerken in Varna. Zo kun je met een beetje geluk een dienst meemaken. Zo mochten wij een trouw-, rouw- en doopdienst meemaken. Erg interessant om te zien hoe dit in de Bulgaars Orthodoxe kerk er aan toe gaat. Zo zul je zien dat er meer rituelen zijn als in Nederland. Een voorbeeld hiervan is dat er een stuk haar bij de doop afgeknipt wordt, dat er bij een trouwdienst kroontjes gebruikt worden en dat er bij een rouwdienst de kist open gaat en de overledene een kaars tussen de handen geduwd krijgt.

• Hot water springs ; zijn in Bulgarije bekend, maar in het buitenland minder. Zo weet iedereen dat IJsland op één staat qua heet water bronnen, maar Bulgarije staat op een dikke twee. Ook in Varna is er een hot springs bad. In het verleden is bij de bron een soort van betonnen zwembad gebouwd. Dit wordt voornamelijk gebruikt door de lokale bevolking om te wassen en te douchen. Veel Roma zigeuners maken er gebruik van. Deze attractie staat niet vermeld in de toeristenboekjes. Op internet kom je er ook weinig van tegen. Schijnbaar willen de Bulgaren deze plek voor zichzelf houden. Het is een prachtige ervaring om er in te dobberen. Het water is rond de 45 graden en schijnt door de mineralen erg gezond te zijn voor alles wat een mens maar kan mankeren. Dobber niet te lang, want je huid gaat irriteren van de warmte. Vaak houd je dit dan ook niet vol. De hot water springs liggen onderaan bij de kust, achter de Sea Garden.

• Aquahouse St Helena & Constantin; biedt ook warm water bronnen, maar dan in een lux zwembad met wellness complex. Voor Bulgaarse begrippen is het vrij duur (35 lev), maar het is zeer de moeite waard om een dagje te relaxen. Deze Spa geeft echt een gevoel van 5 sterren luxe.

• Magic Springs Devnya; een prachtige plek bij het dorpjeDevnya ten westen van Varna. Op deze plek is ook een mineraal bron, waar 3500 liter water per seconde uit de grond komt. Het geheel bevind zich op een prachtige plek gelegen aan de kolosale cement fabriek. Het is wat lastig te vinden, maar zeker de moeite waard. Je kan er gezellig eten en drinken en in de avond is er live muziek.

Regio Sofia:

Op het vliegveld en bij de metro kun je overal op de plattegronden zien waar de toeristenattracties zijn. Dit betreft wat oude gebouwen,prachtige kerken en een prachtige moskee. De binnenkant van de moskee is beschilderd en om dit te aanschouwen is adembenemend. In de binnenstad tref je ook diverse opgravingen. De Vitosha Boulevard mag je zeker niet overslaan. Hier is het flaneren, lekker eten en drinken en shoppen!

Regio Nessebar:

• Sunny Beach (Slachev Bryag); de vakantie hotspot voor jongeren. Ook als wat oudere jongere of welke leeftijd dan ook is er wat te doen. Je kan er goed stappen. Zuipen voor een prikkie en shoppen van nep producten voor een paar leva, tot je je tassen niet meer kan dragen. Ze hebben er prachtige stranden, met of zonder beachclubs. Ook met en zonder kleding. Er zijn verschillende aquaparken en Er rijden treintjes over de enorm lange boulevard waar je voor 3 leva in mag stappen. Flaneren doe je in de Flower Street. Kortom, voor ieder wat wils.

• Nessebar old town; een historisch pareltje aan de Zwarte Zee kust. Het ligt op een schiereiland. Een echte 'must see' als je in de buurt bent. Veel oude houten huisjes, veel oude kerkjes en een gezellig knus sfeertje. Er worden vele excursies richting deze plaats aangeboden. Wij zijn ook naar Sozopol geweest maar vonden Nessebar vergelijkbaar en leuker. Als je Nessebar hebt gezien heb je Sozopol ook gezien.

• Zout- en modderbaden bij Burgas; volg de richting van het Atanovsko meer en rijd door tot aan de parkeerplaats via een vrij hobbelige weg. Vanzelf zie je mensen in zwemkleding lopen al dan niet onder een dikke laag modder. Je kan de zout en modderbaden bereiken via een gammel houten loopbruggetje. Deze bassins zijn erg zout, vergelijkbaar met de dode zee. Ook hier blijf je dus drijven op het water. Het water is rood-rozig van kleur en op de bodem liggen zoutkristallen. Na een 20 a 30 minuten dobberen (langer wordt afgeraden om hartproblemen te voorkomen) smeer je je in met een dikke laag modder. Dit laat je opdrogen en spoel je af in de zee. Je huid voelt als een baby en het schijnt erg gezond te zijn. Één van ons was grieperig en voelde zich na afloop echt een stuk beter. En altijd maar zo denken, baat het niet, dan schaadt het (hopelijk) niet.